1. Kinh hoàng, phẫn nộ, lên án, đó là phản ứng chung của nhiều người trong những ngày qua về hành vi “vứt xác nạn nhân” để phi tang của Nguyễn Mạnh Tường. Đúng là chẳng còn gì để nói về việc làm phi nhân tính này, người bình thường hành động như thế đã không thể chấp nhận, huống hồ đây lại là một bác sĩ.
Thật ra chuyện bác sĩ hành động man rợ như thế không phải là cá biệt. Đầu những năm 2000, nước Anh rúng động khi cảnh sát phát hiện bác sĩ Harold Frederick Shipman giết chết 215 người trong quá trình hành nghề từ năm 1978 – 1998. Năm qua, cảnh sát Thái Lan cũng vào cuộc điều tra bác sĩ Supat Laohawattana, người bị tố cáogiết chết ít nhất bốn người rồi thiêu xác họ. Tháng 5 năm nay, báo chí Mỹ lật lại hồ sơ vụ bác sĩ Ali Salim người Pakistan, sống ở Ohio, bị cáo buộc hãm hiếp và sát hại một thai phụ hồi mùa hè 2012.
So với những vụ việc nước ngoài trên, hành vi của Nguyễn Mạnh Tường dường như “chẳng thấm” vào đâu. Thế nhưng, trong bối cảnh một xã hội mà những bê bối y khoa ngày càng được phơi bày và nhân lên về mức độ như nước ta, tội ác của người bác sĩ Việt Nam – có lẽ lần đầu tiên trong lịch sử y khoa nước nhà – lại đặt ra một câu hỏi lớn: Liệu đó có phải là giới hạn cuối cùng cho sự chán chường của người dân về sự xuống cấp của ngành y tế chưa, hay còn phải chờ đến giới hạn nào nữa?
2. Có thể xem hành động “vứt xác nạn nhân” của bác sĩ Nguyễn Mạnh Tường là đỉnh điểm cho sự xuống cấp y đức trong ngành y tế nước nhà. Vậy mà, tại cuộc họp Quốc hội hôm qua (24.10), nói về chuyện này, bộ trưởng bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến chỉ biết bày tỏ sự “xót xa, khổ tâm, day dứt” cùng những hứa hẹn và kêu gọi chung chung. Thật sự thất vọng với cách xử sự như thế.
Cứ tưởng sau hàng loạt vụ bê bối trong ngành y vừa qua, từ “nhân bản xét nghiệm”, “ăn phim X-quang”, “tai biến sản khoa”... và nay là cao trào “thủ tiêu xác nạn nhân”, người đứng đầu ngành y tế phải đấm ngực và nhận trách nhiệm về mình bằng câu nói “lỗi tại tôi”, thì bà bộ trưởng lại tiếp tục biện hộ cho ngành và đẩy trách nhiệm cho toàn xã hội.
Không ai phủ nhận ngành y tế nước nhà vẫn còn nhiều tấm gương sáng, chấp nhận sự hy sinh, thiệt thòi của nghề nghiệp mà không quan tâm đến đãi ngộ. Nhưng liệu những cái tốt này còn được duy trì bao lâu trước sự nhân lên của cái xấu, ngày càng tinh vi và biến tướng kinh hoàng?
3. Thanh tra toàn diện các cơ sở thẩm mỹ, đó là chỉ thị của lãnh đạo bộ Y tế gửi đi các địa phương sau câu chuyện Nguyễn Mạnh Tường. Hành động này chẳng khác gì chuyện “mất bò mới lo làm chuồng” trước đó của bộ Y tế sau những sự cố tử vong sản phụ, tai biến sau chích ngừa, phòng mạch “chui” Trung Quốc. Những năm trước đây, có lẽ người dân còn tin tưởng vào những giải pháp xoa dịu dư luận như thế, nhưng hôm nay nhiều người đã quá chán ngán, cạn kiệt niềm tin về chúng.
Thật ra quy định, luật lệ liên quan đến khám bệnh, chữa bệnh ở nước ta đâu thiếu gì, từ quy định quảng cáo, phạm vi hành nghề đến xử phạt, nhưng vấn đề là mọi thứ có được thực hiện nghiêm minh hay không. Nói đến công tác thanh tra y tế, một thanh tra viên của sở Y tế TP.HCM thừa nhận rất khó thực hiện vì quan hệ và lợi ích đan xen nhau chằng chịt. “Hàng ngày chúng tôi gặp mặt và ăn uống chung với nhau, khi có chuyện làm sao xử phạt được?”, người này hỏi. Bởi vậy, không lạ khi một thẩm mỹ viện chưa có giấy phép vẫn ngang nhiên hoạt động ngay giữa lòng một thành phố lớn, một bác sĩ không có bằng cấp chuyên môn phẫu thuật thẩm mỹ vẫn thoải mái nâng ngực cho khách hàng để dẫn tới sự cố chết người.
4. Ngày 19.10, bác sĩ Nguyễn Mạnh Tường để xảy ra tai biến chết người tại cơ sở thẩm mỹ của mình rồi lẳng lặng mang xác nạn nhân đi vứt. Trước đó một ngày, tại bệnh viện đa khoa huyện Thiệu Hoá (Thanh Hoá), mẹ con sản phụ Nguyễn Thị Xuân lìa trần trong uất ức vì không được những thầy thuốc cứu chữa kịp thời. Hai sự kiện nghiêm trọng trong hai ngày liên tiếp như minh chứng về sự bất lực trong quản lý của ngành y tế nước nhà. Sau bao nhiêu “liều thuốc” do những nhà quản lý đưa ra, những bê bối trong ngành y tế vẫn không cải thiện mà dường như ngày càng nhiều hơn và tệ hại hơn. Sau “nhân bản xét nghiệm”, “ăn phim X-quang”, “thủ tiêu xác nạn nhân” rồi sẽ đến chuyện gì? Đã đến lúc cần đến những “liều thuốc” mạnh hơn vì bệnh đã quá nặng. Và dù đó là “liều thuốc” nào, trước nhất người giữ cương vị bộ trưởng phải dũng cảm nhận trách nhiệm về mình, thay vì đùn đẩy trách nhiệm cho giới truyền thông hay cho toàn xã hội. Sự chia sẻ “xót xa, khổ tâm, day dứt” là cần thiết, nhưng cần thiết hơn phải là lời nói “lỗi tại tôi” để làm gương cho những người bên dưới.
Bình Yên
(xem thêm bài Do đâu mạng người như rơm rác?)
Trao đổi với báo chí, sáng 24.10, về vụ bác sĩ Nguyễn Mạnh Tường (chủ tiệm thẩm mỹ Cát Tường) ném xác nạn nhân xuống sông sau khi bệnh nhân tử vong hôm 19.10, ông Phạm Quang Nghị nói: “Việc này xảy ra ngoài sức tưởng tượng của mọi người”.
Bí thư Thành uỷ Hà Nội nhận định, mức độ vi phạm của bác sĩ Tường không chỉ về mặt phẩm chất, đạo đức là rất nghiêm trọng với một người thầy thuốc mà ngay cả về mặt lý trí cũng không bình thường. Một vị thầy thuốc không cố ý gây ra hậu quả chết người nhưng một khi việc đã xảy ra rồi thì cũng không thể xử sự như thế. Do đó, xử lý việc này sẽ phải thật cương quyết để còn mang tính giáo dục, răn đe.
Khi được hỏi về trách nhiệm của chính quyền địa phương, bí thư Thành uỷ Hà Nội trả lời, uỷ ban thành phố không phải nơi cấp phép mà là sở Y tế cấp. Tuy nhiên, do vụ việc xảy ra trên địa bàn Hà Nội nên nhiều ban ngành phải cùng có trách nhiệm xử lý. Thêm nữa, cơ chế thông thoáng lâu nay giúp người dân có nhiều cơ hội lựa chọn dịch vụ y tế, có lẽ cũng phải tính lại xem nên thoáng đến mức nào là vừa, giới hạn tới đâu...
Ông Phạm Quang Nghị cũng lưu ý đến chính sách quản lý hiện nay đối với các cơ sở khám chữa bệnh tư nhân. Từ cấp phép tới kiểm tra việc thực hiện ra sao, vì đôi khi cấp phép một đằng nhưng người thực hiện dịch vụ y tế lại chuyển sang làm một việc khác. Cơ sở Cát Tường chưa được cấp phép làm kỹ thuật thẩm mỹ, lại tự ý mình làm. Theo ông Phạm Quang Nghị: “Nếu việc ấy xảy ra trong một bệnh viện hiện đại thì chưa chắc đã chết người”.
Khẳng định cần rà soát lại “tất cả các khâu”, bí thư Thành uỷ lưu ý, những người cho đăng quảng cáo những cơ sở như vậy cũng phải chịu trách nhiệm vì phải được sự thẩm định và đồng ý của cơ quan y tế. Ông bảo, lâu nay người ta thường đưa quảng cáo tới, chỉ cần trả đủ tiền dịch vụ theo thời gian, diện tích, thế là đăng. Như vậy là không đúng.
Việt Anh (ghi)